دکتر تدروس آدهانوم، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، ضمن ستایش از تعهد کشورهای عضو این سازمان، اعلام کرد که آنها طی جلساتی نزدیک به دو هفته، اقدامات تاریخی برای ایمن‌تر و سالم‌تر شدن جهان را به تصویب رساندند.

در هفتاد و هشتمین مجمع جهانی بهداشت که از ۲۹ تا ۶ خرداد برگزار شد، دو اقدام شاخص مورد توجه قرار گرفت: تصویب نخستین توافق‌نامه جهانی برای مقابله با همه‌گیری‌های آینده و افزایش حمایت مالی از سازمان جهانی بهداشت. بلافاصله پس از پایان مجمع، هیئت اجرایی سازمان نیز مدت دو روز (تا ۸ خرداد) تشکیل جلسه داد تا نتایج مجمع، اصلاح امور اجرایی سازمان و انتخاب مدیران منطقه‌ای را بررسی کند.

دکتر تدروس تأکید کرد که کشورهای عضو، تعهد خود را به سازمان جهانی بهداشت و همکاری چندجانبه برای حفاظت و ارتقای سلامت عمومی اثبات کردند. وی گفت: «در حالی که سازمان جهانی بهداشت و کشورهای عضو و شرکای نظام سلامت با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند، اما مجمع جهانی بهداشت پیامی روشن فرستاد: کشورها خواهان سازمانی قوی هستند و متعهدند برای ساختن جهانی سالم‌تر، ایمن‌تر و عادلانه‌تر با سازمان همکاری کنند. این تصمیم‌ها رأی قوی اعتماد به سازمان جهانی بهداشت در این مقطع حساس است.»

افزایش ایمنی جهانی در برابر همه‌گیری‌ها

دکتر تدروس اعلام کرد: «تصویب توافق‌نامه مقابله با همه‌گیری‌ها در تاریخ ۳۱ اردیبهشت نقطه عطفی در تاریخ سازمان جهانی بهداشت و سلامت جهانی بود.» او افزود: «با وجود موانع و چالش‌های فراوان، و با وجود اطلاعات نادرست فراگیر، کشورهای عضو توانستند توافق‌نامه‌ای الزام‌آور برای ارتقای ایمنی جهانی در برابر همه‌گیری‌ها تصویب کنند.»

این توافق‌نامه مجموعه‌ای از اقدامات نظیر بهبود روند اشتراک‌گذاری سریع عوامل بیماری‌زا، تضمین دسترسی عادلانه و به موقع به واکسن، تشخیص و درمان‌ها، و تقویت انتقال فناوری، تأمین مالی و زنجیره تأمین را مشخص می‌کند.

وی همچنین یادآور شد تصویب این توافق‌نامه پایان راه نیست و کشورهای عضو باید در خصوص ضمیمه مربوط به دسترسی به پاتوژن‌ها و تقسیم منافع نیز مذاکره و برای تصویب آن در یکی از مجامع آینده تصمیم‌گیری کنند. این سند زمانی رسمیت می‌یابد که ۶۰ کشور آن را به همراه ضمائمش تصویب و به عنوان یک ابزار حقوقی بین‌المللی به اجرا بگذارند.

مدیرکل سازمان جهانی بهداشت گفت: «با توجه به روند سه و نیم سال گذشته، به دو نکته ایمان دارم: نخست اینکه کشورهای عضو تا اردیبهشت ۱۴۰۵ کار را به پایان می‌رسانند و دوم اینکه تحریف و اطلاعات نادرست ادامه خواهد داشت.»

وی تأکید کرد گرچه به وضوح اعلام شده که این توافق‌نامه به هیچ وجه دخالتی در حاکمیت ملی کشورها ندارد، برخی همچنان ادعاهای خلاف را مطرح می‌کنند. دکتر تدروس تصریح کرد: «توافق مقابله با همه‌گیری به هیچ عنوان به اختیارات سازمان جهانی بهداشت نمی‌افزاید و این فقط یک توصیه به دولت‌هاست و تصمیم نهایی با خود کشورهاست. سازمان جهانی بهداشت حتی یک طرف این توافق نیست، بلکه این توافق تنها بین کشورهای مستقل بسته و اجرا خواهد شد.»

افزایش سهم مشارکت مالی کشورهای عضو

یکی دیگر از دستاوردهای مهم این مجمع، تصویب بودجه سازمان جهانی بهداشت برای سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ و افزایش ۲۰ درصدی سهم پرداخت شده توسط کشورهای عضو بود که کمک سالانه ۹۰ میلیون دلاری با منابع مالی مطمئن و انعطاف‌پذیرتر به همراه خواهد داشت. در سال ۲۰۲۲، کشورهای عضو توافق کرده بودند که به تدریج سهم خود را از ۱۶ درصد به ۵۰ درصد بودجه پایه سازمان برسانند. این تحول، زمینه‌ساز تنوع بخشی منابع مالی و کاهش وابستگی سازمان به چند کمک‌کننده سنتی است.

در همین راستا، دکتر تدروس خبر داد که علاوه بر افزایش بودجه مصوب، در رویداد تعهد مالی نیز کشورهای عضو و بنیادهای نیکوکاری دست‌کم ۲۱۰ میلیون دلار دیگر برای طرح‌های سرمایه‌گذاری سازمان وعده دادند.

پیشرفت‌های دیگر و مصوبات مهم مجمع

علاوه بر این دو موفقیت بزرگ، مجمع جهانی بهداشت موفقیت چند کشور در حذف بیماری، حذف چربی‌های ترانس صنعتی از مواد غذایی، و اتخاذ قطعنامه‌هایی با اهداف گسترده را جشن گرفت، شامل: هدف‌گذاری برای کاهش نصفی آسیب‌های سلامت ناشی از آلودگی هوا تا ۲۰۴۰، تعیین معیارهای جدید تغذیه برای مادران و کودکان، تقویت مقررات بازاریابی دیجیتال شیر خشک و مواد غذایی نوزادان، و راهبرد جهانی برای پزشکی سنتی.

برای نخستین بار نیز قطعنامه‌هایی در زمینه سلامت ریه و کلیه و آینده‌ای بدون سرب اتخاذ شد و دو روز جهانی سرطان دهانه رحم و نوزادان نارس نیز به عنوان کارزارهای رسمی سلامت سازمان تعیین شد. سایر موضوعات مصوب شامل سلامت دیجیتال، بیماری کرم گینه، تامین مالی سلامت، نیروی کار درمانی، تصویربرداری پزشکی، پرستاری و مامایی، بیماری‌های نادر، اختلالات حسی، بیماری‌های پوستی، ارتباطات اجتماعی و موارد بیشتر بود.