حادثه مرگبار سقوط شاسی از جرثقیل سقفی در شرکت تعمیرات موتورهای دیزلی شیراز
تاریخ: سهشنبه ۲۸ مرداد ۱۴۰۴
محل وقوع: شرکت تعمیرات و نگهداری موتورهای دیزلی، شیراز
گزارشگر: گروه ایمنی صنعتی – برنامه «اول ایمنی» رادیو اقتصاد
در حادثهای تلخ و دلخراش، دو کارگر بخش تعمیرات سنگین شرکت تعمیرات موتورهای دیزلی شیراز هنگام انجام عملیات باربرداری با جرثقیل سقفی، جان خود را از دست دادند. این سانحه حوالی ساعت ۱۳:۴۰ دقیقه در ضلع جنوبی سالن مونتاژ رخ داد و منجر به سقوط یک شاسی چند تنی بر روی کارگران شد.
جزئیات حادثه
بر اساس گزارش شاهدان و کارشناسان، گروه تعمیرات پس از اتمام فرآیند سرویس سه شاسی، در حال اجرای چک نهایی روی شاسی چهارم بودند. اپراتور جرثقیل طبق دستور کار اقدام به بالابردن شاسی نموده بود اما قلابهای متصل به بار، فاقد ضامن ایمنی (شیطانک) بودند. در میانه عملیات، یکی از قلابها شکست و به دلیل نبود ضامن قفلکننده، سایر قلابها نیز از حفره اتصال خارج شدند و در نتیجه، کل شاسی به سرعت سقوط کرد.
دو کارگر به نامهای مجتبی و امیرحسین که در زیر بار در حال آچارکشی نهایی بودند، در دم بر اثر شدت ضربه جان باختند.
علل فنی و مدیریتی
دکتر امیر ثابتمحمدی، مدرس دانشگاه و کارشناس ایمنی صنعتی، در بررسی پرونده به چند نقص اساسی اشاره کرد:
- استفاده از قلابهای بدون شیطانک برخلاف مادهٔ ۲۱۲ آییننامهٔ حفاظتی وسایل حملونقل، که احتمال جدا شدن ناگهانی بار را بهشدت افزایش میدهد.
- عدم بازرسی دورهای تجهیزات باربرداری و نداشتن گواهینامه سلامت برای قلابها و زنجیرها.
- قرار گرفتن کارگران زیر بار معلق، که تخلفی آشکار از اصول ایمنی و تهدید مستقیم جان کارکنان است.
به گفتهی دکتر محمدی، حذف ضامن از قلابها برای تسریع در جریان کار تصمیمی غیرقانونی و پرریسک بوده که در کنار نبود نظارت فنی منجر به فاجعه شده است.
تحلیل کارشناسان ایمنی
خانم مهندس سلطانعابادی، مدرس حوزه ایمنی، تاکید کرد:
«مطابق مقررات، تمامی قلابهای باربرداری باید مجهز به ضامن ایمنی باشند و استفاده از قلاب بدون شیطانک در عملیات صنعتی ممنوع است.»
وی افزود که بیتوجهی به این الزامات، مصداق تخلف فاحش محسوب شده و کارفرما مسئول مستقیم تبعات آن است.
همچنین مهندس رضا کیانی، بازرس فنی وزارت کار، یادآور شد:
«بازرسی دورهای تجهیزات، شرط کافی برای ایمنی نیست؛ اپراتور نیز باید آموزش رسمی دیده باشد و طبق دستورالعمل استاندارد عمل کند. گواهی سلامت تجهیزات، مجوز استفاده غیراصولی از آنها نیست.»
خسارات و پیامدها
این حادثه علاوه بر فوت دو کارگر جوان، خسارات مالی سنگینی به ارزش تقریبی ۱۵ میلیارد ریال به تجهیزات و خط تولید شرکت وارد کرده است.
بررسیها نشان میدهد در زمان حادثه، هیچ گزارش ایمنی فعالی از سوی سرپرست شیفت به سازمان یا مسئول ایمنی کارخانه ارسال نشده بود.
درسهای آموختهشده
کارشناسان تأکید کردند که اجرای سه اصل زیر میتوانست از وقوع این فاجعه جلوگیری کند:
- تعویض قلابها با نمونه دارای ضامن سالم و دارای گواهی سلامت.
- قراردادن بار روی چهارپایه ایمن پیش از بالابری کامل.
- رعایت ممنوعیت قرار گرفتن کارکنان در زیر بار معلق.
جمعبندی
کارشناسان رادیو اقتصاد در پایان ضمن تسلیت به خانوادههای داغدار اعلام کردند:
«ایمنی نه هزینه است و نه توقف کار؛ بلکه ستون اصلی پایداری تولید و صیانت از جان انسانهاست.»
