نتایج پژوهش جدید سازمان جهانی بهداشت در مجله “Lancet Global Health” منتشر شد

۳ نوامبر ۲۰۲۵ – گزارش تحلیلی | زمان مطالعه: ۲ دقیقه

مطالعه‌ای سرنوشت‌ساز که توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) و برنامه تحقیقات باروری انسانی (HRP) در مجله The Lancet Global Health منتشر شده است، شواهد روشنی ارائه می‌دهد مبنی بر این‌که کاهش جهانی مرگ‌ومیر مادران در دو دهه گذشته، نتیجه هم‌زمان پیشرفت در خدمات مراقبت‌های بارداری و ارتقای دسترسی به تنظیم خانواده بوده است.

این پژوهش با عنوان «تأثیر بهبود مراقبت‌های بارداری، کاهش باروری و استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری بر کاهش مرگ‌ومیر مادران در بازه ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳: نتایج تحلیل تجزیه‌ای»، داده‌های مربوط به ۱۹۵ کشور و قلمرو را مورد بازتحلیل قرار داده و سهم نسبی هر یک از دو عامل — مراقبت‌های بارداری و تنظیم خانواده — را در کاهش مرگ‌ومیر مادران برآورد کرده است.

بر اساس نتایج این بررسی، نرخ جهانی مرگ‌ومیر مادران بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ حدود ۴۱ درصد کاهش یافته است. از این میزان، ۶۱/۲ درصد کاهش‌ها بهبود مراقبت‌های بارداری و ۳۸/۸ درصد به کاهش باروری نسبت داده شده است.

به گفته پژوهشگران، تنها افزایش استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری در سال ۲۰۲۳ از مرگ تقریبی ۷۷ هزار و ۴۰۰ زن جلوگیری کرده است؛ این رقم نزدیک به یک‌چهارم از مجموع موارد مرگ‌ومیر پیشگیری‌شده در آن سال بوده و اهمیت حیاتی تنظیم خانواده را در کنار مراقبت‌های کیفی بارداری برجسته می‌کند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که دسترسی به خدمات تنظیم خانواده نه‌تنها حق انسانی و عامل توانمندسازی زنان است، بلکه مداخله‌ای حیاتی برای نجات جان انسان‌ها محسوب می‌شود. برنامه‌ریزی و فاصله‌گذاری بارداری‌ها از بروز عوارض ناشی از حاملگی‌های زودهنگام، دیرهنگام یا با فاصله کوتاه جلوگیری کرده و نیاز به سقط‌های ناایمن را کاهش می‌دهد — دو علت اصلی مرگ‌ومیر مادران در جهان.

پژوهش جدید بر لزوم تداوم و گسترش سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت جنسی و باروری، همراه با مراقبت‌های بارداری تأکید دارد. طبق این گزارش، پیشرفت پایدار در کاهش مرگ‌ومیر مادران نیازمند تلاش‌های هماهنگ برای بهبود خدمات زایمان، افزایش استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، و پاسخ‌گویی به نیازهای برآورده‌نشده در زمینه تنظیم خانواده است. همچنین کشورهای کم‌درآمد باید ضمن ارتقای فراگیری خدمات زایمانی، بر ادغام مؤثرتر خدمات تنظیم خانواده و مراقبت‌های بارداری تمرکز کنند تا به هدف توسعه پایدار ۳.۱، یعنی کاهش نسبت مرگ‌ومیر مادران به کمتر از ۷۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده تا سال ۲۰۳۰، دست یابند.

پاسکال آلوتی (Pascale Allotey)، مدیر اداره سلامت جنسی، تولیدمثلی، مادر، کودک، نوجوان و سالمندی سازمان جهانی بهداشت (SRMCAHA) در توضیح اهمیت این یافته‌ها گفت:

«این پژوهش باید به‌عنوان راهنمایی برای سیاست‌گذاران و ارائه‌دهندگان خدمات سلامت به کار گرفته شود. نتایج نشان می‌دهد که دسترسی به تنظیم خانواده و مراقبت کیفی بارداری تنها مداخله‌های سلامت نیستند، بلکه از ارکان اساسی نجات جان انسان‌ها و پیشبرد برابری جنسیتی به شمار می‌روند. باید اطمینان حاصل کنیم که هر زن، در هر نقطه از جهان، بتواند آزادانه برای بارداری خود تصمیم بگیرد و به مراقبت‌های ایمن و مؤثر پیش، حین و پس از بارداری دسترسی داشته باشد.»

این گزارش با کمی‌سازی سهم ترکیبی مراقبت‌های بارداری و تنظیم خانواده در کاهش مرگ‌ومیر مادران، پیامی روشن و به‌موقع ارائه می‌دهد:

سرمایه‌گذاری پایدار در سلامت مادر و خدمات تنظیم خانواده، کلید نجات جان‌ها و تسریع پیشرفت جهانی در بقا و سلامت زنان است.

ترجمه از:شرکت مهندسی دیباگستران صنعت