پیشرفت کشورهای عضو در تدوین ضمیمه توافقنامه همهگیری سازمان جهانی بهداشت در ژنو
ژنو – ۷ نوامبر ۲۰۲۵
در گامی مهم و تاریخی برای تقویت آمادگی جهانی در برابر همهگیریهای آینده، کشورهای عضو سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای نخستینبار به بررسی پیشنویس ضمیمه توافقنامه جهانی همهگیری پرداختند. ضمیمه مورد بحث شامل سازوکار «دسترسی به پاتوژنها و تقسیم منافع حاصل از آن» (Pathogen Access and Benefit Sharing – PABS) است که به منظور تضمین واکنش سریع، منصفانه و هماهنگ کشورها در شرایط بحرانهای سلامت طراحی شده است.
این مذاکرات در سومین نشست گروه کاری بیندولتی (Intergovernmental Working Group – IGWG) از تاریخ ۳ تا ۷ نوامبر در ژنو برگزار شد. مجمع جهانی بهداشت مأموریت این گروه را تدوین و نهاییسازی ضمیمه PABS بهعنوان اولویت اصلی در چارچوب اجرای توافقنامه جهانی همهگیری تعیین کرده است.
مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، دکتر تدروس آدهانوم گیبریسوس، ضمن تقدیر از تلاش نمایندگان کشورها برای پیشبرد مذاکرات، اظهار داشت:
«از همکاری کشورهای عضو در تهیه نخستین پیشنویس ضمیمه PABS و پیشرفت در دستیابی به مواضع مشترک در برابر خطرات همهگیریهای آینده قدردانی میکنم. همبستگی، قویترین سپر ایمنی بشریت است. نهاییسازی توافقنامه همهگیری با تعهد به اقدام چندجانبه، وعده مشترک ما برای حفاظت از انسانها در سراسر جهان است.»
سیستم PABS با هدف تسهیل دسترسی سریع و منظم به اطلاعات ژنتیکی و نمونههای پاتوژنها با پتانسیل همهگیری طراحی شده است تا کشورها و دانشمندان بتوانند آزمایشهای تشخیص، درمانها و واکسنها را بهموقع توسعه دهند. این سیستم همچنین تضمین میکند که دستاوردها و منافع حاصل از این دادهها به صورت برابر، عادلانه و شفاف میان کشورها تقسیم شود.
پیشنویس در دست بررسی، حاوی سازوکارهای اجرای ماده (۱۲) توافقنامه همهگیری سازمان جهانی بهداشت است که بر «دسترسی منصفانه به ابزارهای نجاتبخش در زمان بحرانهای بهداشتی» تأکید دارد.
سفیر توار دا سیلوا نونس، همرئیس گروه کاری بیندولتی از برزیل، در پایان نشست گفت:
«تصمیمگیری برای ایمنتر کردن جهان در برابر تهدید همهگیریهای آینده مستلزم گفتوگوهای دشوار است. این هفته کشورهای عضو نشان دادند که قادر به انجام این گفتوگوها هستند. من امیدوارم ضمیمه نهایی در موعد مقرر برای تصویب در مجمع جهانی بهداشت در ماه مه ۲۰۲۶ آماده شود.»
همچنین آقای متیو هارپور، همرئیس دیگر گروه از بریتانیا، افزود:
«این هفته، کشورها بار دیگر تعهد خود را برای تقویت همکاری جهانی در برابر همهگیریهای آینده نشان دادند. پیشرفت مذاکرات، انگیزهای برای ادامه گفتوگوهای سازنده در ماه دسامبر خواهد بود.»
در جریان نشست، اعضای گروه کاری بیندولتی با نمایندگان جامعه مدنی و نهادهای صنعتی دیدار و نظرات آنان پیرامون پیشنویس ضمیمه PABS را دریافت کردند. بر اساس برنامهریزی انجامشده، متن نهایی این ضمیمه برای تصویب در هفتاد و نهمین مجمع جهانی بهداشت (۲۰۲۶) ارائه خواهد شد و پس از تصویب، روند تأیید توافقنامه همهگیری در مجالس ملی کشورهای عضو آغاز میشود.
ترجمه از: شرکت مهندسی دیباگستران صنعت
